Gandi, özgürlüğü şiddete başvurmadan kazandı

Deniz Baykal’ın CHP Genel Başkanlığı’ndan istifa etmesinin ardından adaylığını açıklayan CHP İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu’nun benzetildiği Hindistan’ın efsane lideri Mohandas Karamçand Gandi, İngilizler’e karşı yürüttüğü “sivil itiatsizlik” ile ön plana çıktı.

 2 Ekim 1869-30 Ocak 1948 tarihleri arasında yaşayan Gandi, Hindistan ve Hindistan Bağımsızlık Hareketi’nin siyasi ve ruhani lideriydi. Satyagraha felsefesinin öncüsü olan Gandi, bu felsefe ile Hindistan’ı bağımsızlığına kavuşturmuş ve dünya üzerinde vatandaşlık hakları ve özgürlük savunucularına ilham kaynağı olmuştu. Gandi, Hindistan’da resmi olarak Ulus’un Babası ilan edilerek, doğum günü olan 2 Ekim Gandhi Jayanti adıyla ulusal tatil olarak kutlanmakta ayrıca, 15 Haziran 2007’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oybirliği ile 2 Ekim gününü “Dünya Şiddete Hayır Günü” olarak ilan edildi.

İlk olarak Güney Afrika’da Hint topluluğunun vatandaşlık hakları için barışçı başkaldırı uygulayan Gandi, Afrika’dan Hindistan’a döndükten sonra yoksul çiftçi ve emekçileri baskıcı vergilendirme politikasına ve yaygın ayrımcılığa karşı protesto etmeleri için örgütledi. Hindistan Ulusal Kongresi’nin liderliğini üstlenerek ülke çapında yoksulluğun azaltılması, kadınların serbestisi, farklı din ve etnik gruplar arasında kardeşlik, kast ve dokunulmazlık ayrımcılığına son, ülkenin ekonomik yeterliliğine kavuşması ve en önemlisi olan Swaraj yani Hindistan’ın yabancı hakimiyetinden kurtulması konularında ülke çapında kampanyalar yürüttü. Gandi, Hindistan’da alınan Britanya tuz vergisine karşı 1930’da yaptığı 400 kilometrelik Gandi Tuz Yürüyüşü ile ülkesinin Britanya’ya karşı başkaldırmasına öncülük etti. 1942’de Britanyalılara açık çağrıda bulunarak Hindistan’ı terk etmelerini istedi. Hem Güney Afrika hem de Hindistan’da birçok kere hapsedildi.
 

Tuz yürüyüşü

Tuz yürüyüşün amacı, 1762 yılında Doğu Hindistan Kumpanyası’nın mirası olan ve yılda 25 milyon pound’luk vergiye kaynaklık eden Tuz Yasası’nı (Britanya’nın tuz tekelini) ihlal etmek için denizden tuz çıkarmaktı. Gandhi, Mart 1930’da yürüyüşe başlamadan önce Britanya Genel Valisi Lord Irwin’e bir mektup yazmış ve yasanın kaldırılmasını, aksi takdirde şiddet içermeyen bir direniş yapacağını bildirmişti. Ardından da halka “kendinizi yeterince güçlü hissediyorsanız hükümetin işlerini terk edip, bu yürüyüşe katılın” çağrısını yapmıştı.

Gujarat Eyaleti’nin başkenti Ahmedabad yakınlarındaki Sabarmati Aşram’dan başlayan yürüyüşe yolda binlerce kişi katıldı. Hint Okyanusu kıyısındaki Dandi köyüne kadar 388 kilometrelik mesafeyi çıplak ayakla 24 günde kat eden 61 yaşındaki Gandhi, 6 Nisan sabahı İngiliz polislerinin şaşkın bakışları arasında denize yürüdü ve çamura karışmış bir topak tuzu avuçlarına alarak tatlı suda yıkayarak ufaladı. Böylece bir Hindu’nun tuz çıkaramayacağına dair Tuz Yasası’nı ihlal etti. Ardından Gandhi’nin çağrısına uyan binlerce köylü deniz kıyılarına akın ederek tuz çıkarmaya başladılar. Gandhi ve 60 bin eylemci hapse atıldı ancak yasa da işlemez hale getirildi.