NARSİSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞU- Yrd.Doç.Dr.Fuat BEŞKARDEŞ,APEX Psikoterapi Ünitesi
Kendini büyük görme ve benlik saygısıyla ilgili konularla aşırı ilgilenmeyle belirli bir kişilik bozukluğudur.Narsisistik kişilik bozukluğu olanlar, özel insanlar olduklarına, özel haklarla donandıklarına inanırlar.Eleştirilmeye ya da yenilgiye büyük bir kızgınlıkla ya da depresyonla karşı koyarlar.Başkalarını kendi çıkarları için kullanma eğiliminde olurlar,başkalarıyla empati yapamazlar.Dış görünüşleriyle aşırı derecede ilgilidirler ve kendilerine hayran olunmasını beklerler.
Narsisistler, alçak gönüllü olmaktan uzak, aşırı derecede benmerkezci ve verici olmayan kişiler olarak görülürler.Genellikle farkında olmaksızın,karşılığında pek bir şey vermeden, başkalarını kendi çıkarları için kullanırlar,onları sömürürler ve kendi isteklerini yerine getirmelerini beklerler.
Narsisistikler, hayal güçlerinin alabildiğince rahat çalışmasına bağlı olarak günlük yaşamlarında genel bir iyilik hali içindedirler,umutsuzluğa pek kapılmazlar,yaşama bakışlarında iyimserdirler.Gerçeklikten yarı-grandiyöz bir sapmaya bağlı olarak ortaya çıkıyor olsa da,neşeli ve kaygısız olmasalar bile,genelde rahattırlar.Ancak balon bir kez patlamayagörsün,bu duygudurumları hemen alınganlık göstermeye ve başkalarına sinirlenmeye dönüşür ya da kibirleri kırılır ve değersizlik duygularıyla birlikte kederli bir havaya bürünürler.Gerçekle yüzyüze gelmeleri zaman zaman onları güç durumda bırakır.Günlük yaşamın sıradan gereklerini bile usandırıcı bulabilirler. Girdikleri her ortamda en güzel, en başarılı, en gözde olmak ilk hedeftir. Bu şekilde kendilerini güvende hissederler. Başkaları ile işbirliği kurmakta zorlanırlar çünkü üstünlüklerini ispatlamaya çalışırlar ya da eksikliklerinin görülmesini istemediklerinden işbirliği kurmaya yanaşmazlar. Fakat bu süper kişiliğin altında, aşırı kırılgan bir öz saygı ve kolayca incinebilir bir hal vardır. Başkaları ile ilişki kurmasının nedeni bir şeyler paylaşmak değil kendinin ne kadar mükemmel biri olduğunun onaylanmasına duyduğu müthiş ihtiyacıdır.
Antisosyal kişilikten farklı olarak narsisistikler insafsız olmayı,bir şeyin üzerinde iddialı olarak durmayı ve engellendiklerinde saldırgan olmayı öğrenememişlerdir.Histrioniklerin ödüllendirilme ve korunma için uyguladıkları baştan çıkarıcı yöntemleri de bilmezler.Amaçlarına ulaşamayınca ve başka yapabilecekleri bir şey kalmayınca, kendilerini toparlamak ve huzur sağlamak için yine kendilerine dönerler.
Narsisistik kişilik bozukluğu olanlar,kendini beğenmiş, burnu büyük,böbürlenen ve züppe kişiler olarak tanımlanırlar.Ayrıca sabırsız, küstah,bilgiçlik taslayan, ancak aşırı duyarlı insanlardır. Narsisistik kişilik bozukluğunun başlıca özelliği, genç erişkinlik döneminde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan,üstünlük duygusu, beğenilme gereksinimi ve empati yapamama örüntüsünün sürekli olmasıdır.Bu kişilerle duygusal ilişkiye girenler,bu kişilerdeki duygusal soğukluğu ve ilgi yoksunluğunun olduğunu fark ederler.Bu kişiler, çoğu zaman, başkalarını kıskanırlar ya da başkalarının kendilerini kıskandığını düşünürler.
Kendini beğenme ve öz saygı ile aşırı ilgilenmenin olduğu bozukluktur. Üstünlük duygusu, beğenilme gereksinimi, kendini karşısındakinin yerine koyamama, küstahlık temel belirtileridir.
Tedavisi zordur,dinamik yönelimli psikoterapi kullanılır.
