Şizofrenler tehlikeli ve saldırgan mı olurlar? Çevreye karşı birer tehdit midirler? Şizofrenler çalışamazlar mı? Şizofren hastalarının çocukları da şizofren mi olur? İşte şizofrenide yanlış inanışlar.
YRD. DOÇ. DR. FUAT BEŞKARDEŞ
Genetik, çevresel ve sosyal durumların hastalık üzerindeki etkisi nedir? Şizofrenideki mitleri Yrd. Doç. Dr. Fuat Beşkardeş anlatıyor. Beşkardeş hasta yakınlarına da önemli uyarılarda bulunuyor.
Kişinin düşüncesini, hareketlerini, duygularını ifade şeklini, gerçeği algılamasını çarpıtan ve kişinin diğerleriyle ilişkilerini bozan ciddi bir beyinsel rahatsızlık olarak tanımlanan Şizofreni, kişilere işte, okulda ve ilişkilerde problemler yaşattığı bir gerçek. Ancak doğru tedaviyle rahatsızlık kontrol altına alınırken toplumda şizofreniye ilişkin bazı mitler, yanlış inanışlar söz konusu olabilmekte
NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Fuat Beşkardeş şizofreniye ilişkin yanlış bilinenleri anlattı.
Beşkardeş;
– Şizofrenler tehlikeli ve saldırgandır; şizofreni hastalarının çevreye karşı tehdit oluşturdukları gibi yanlış bir inanış maalesef toplumumuzun büyük bir kısmında halen mevcuttur. Dünyada yapılmış onlarca çalışmadan elde edilen veriler şizofreni hastalarındaki saldırganlık davranışının, normal sağlıklı bireylere benzer hatta daha az oranda olduklarını göstermektedir
– Şizofrenler çalışamazlar; Maalesef bu yanlış inanış nedeniyle hastalar aileden toplumun geneline kadar çoğu alanda stigmatize edilerek takip ve tedaviden yoksun bırakılmaktadırlar. Bu durum hastalığın yıkımla gitmesine ve iş gücü kaybına neden olmaktadır. Artık uygun takip ve tedavi ile şizofreni hastalarının çalışabildikleri bilinmektedir.
– Şizofrenlerin çocukları da şizofren olur; Şizofreni birden fazla etkenin neden aldığı bir hastalıktır. Genetik, çevresel, sosyal durumların hepside rol oynayabilir. Şizofreni rahatsızlığı olanların çocuklarında şizofreni mutlak olacaktır demek sadece safsatadır. İstatistiksel olarak normal ailelere göre daha fazla görülebilmekle birlikte şizofrenin tek bir nedeninin olmadığı, birden fazla-çoklu- etkenlerin rol oynadığı unutulmamalıdır.” Dedi.
Yrd. Doç. Dr. Fuat Beşkardeş, hasta yakınlarına da önerilerde bulundu.
ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAKINLARINA ÖNERİLER
– Verilen ilaçların, doktorun tavsiye ettiği şekilde ve süreyle (gerekiyorsa yıllarca) uygulanması gerekmektedir. Hastanın artık iyileştiği düşünülerek ilaç tedavisinin kesilmesi halinde, çoğu zaman hastalık tekrar ortaya çıkabilmektedir. Hastalığın tekrar ortaya çıkma süresi, kişiden kişiye değişebilir.
– Kendileri istemeseler dahi, şizofreni hastalarını hastaneye yatırmak gerekli olabilir; çünkü hayatları tehlike altındadır.
– Tatlılıkla ve iyi niyetle bile olsa, tutarsız düşünceler üzerinde tartışılmamalıdır. Gerçeklik sınırları içinde düşünmeye devam edilmelidir.
– Kesin, basit ve güvenilir yönergeler verilmelidir. Zor seçimlerle karşı karşıya bırakmamalıdır.
– Saldırganlığa saldırganlıkla cevap vermemeli; hastaya belirli sınırlarının olduğu yumuşaklıkla anlatılmalıdır.
– Düşünceyi uyaran, ancak çatışma yaratmayacak konular üzerinde konuşulmalıdır. Onun acı çektiğini anladığınızı ileten mesajlar verilmeye çalışılmalıdır.
– Bütün depresyon belirtilerinin intihar girişimiyle sonuçlanabileceği unutulmamalıdır.
Şaban Özdemir (NPGRUP)
