UNESCO Dünya Mirası Komitesi’nin  Brezilya’da sürmekte olan 34’üncü Yıllık Toplantısı’nda dün İstanbul’un tarihi alanları ile ilgili gündem maddesi ele alındı. Dünkü oturumda, UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde kayıtlı olan İstanbul’un dört tarihi alanındaki sorunlar ve ilerlemeler tartışıldı. Toplantıya katılan Türk Heyeti Komite üyelerine bir sunuş yaparak soruları cevaplandırdı. Tartışmalar sonucunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin son dönemdeki olumlu adımları  ve yaklaşımları ile gösterdiği somut çabalar dikkate alındı ve İstanbul’un Dünya Mirası Listesi’nden çıkartılarak Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi’ne alınması yönündeki talepler oybirliğiyle reddedildi.

Türkiye’den istekleri var

Ancak Türkiye’den önümüzdeki dönem içinde bazı şartları sonuçlandırması istenildi. Bunların başında Haliç Metro Geçişi Köprü Projesinin başta Süleymaniye Camii olmak üzere İstanbul’un tarihi yarımadasının görüntüsünü zedeleyip zedelemeyeceğinin tespiti için bağımsız bir etki değerlendirmesi yaptırılması talebi geliyor. Bunun yanı sıra, İstanbul’un tarihi alanlarının bütünsel biçimde korunması için hazırlanmakta olan Yönetim Planının bir an önce bitirilmesi, büyük ölçekli altyapı projeleri uygulanmadan önce kültür mirası üzerindeki etkilerinin  değerlendirilmesi, Osmanlı ahşap evlerinin bütünsel bir plan içinde korunması gibi hususlar yer alıyor. Kararda Four Seasons otelinin ek inşaatının mahkeme kararıyla durdurulması memnuniyetle karşılanıyor. Kararda ayrıca, KUDEB’in Osmanlı ahşap mimarisinin korunması ve rehabilitasyonu için İstanbul 2010 Ajansı ile ortaklaşa yürüttüğü çalışmalardan övgüyle sözedildi.

3 Ağustos’ta karar son halini alacak

21 ülkeden uzmanlardan oluşan Komitenin kararı 3 Ağustos günü son haline gelecek. Komite İstanbul’un Tarihi Alanları ile ilgili gündem maddesini  2011 yılında Bahreyn’de yapılacak olan 35. Yıllık Toplantısında tekrar ele alacak. Dünya Miras Komitesi, Türkiye’nin de taraf olduğu 1972 tarihli Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’nin uygulanmasını denetleme görevi yapıyor. Anılan sözleşme seçkin evrensel değeri olan varlıkları “Dünya Mirası” olarak niteliyor ve Taraf Ülkelere buları en iyi şekilde korumakla yükümlü kılıyor. Bunun karşılığında söz konusu varlıklar prestij, turistik ilgi, teknik ve mali yardım imkanı sağlıyor.  İstanbul’un 1985 yılından bu yana yer aldığı listede Türkiye’den toplam dokuz yer bulunuyor. Türkiye’nin Dünya Miras Listesi’ne sunulacak yerlerinin bulunduğu geçici listedeyse 23 yer daha bulunuyor.

UNESCO,  İstanbul’u Dünya Miras Listesi’ne alış gerekçesinde Süleymaniye Camiini  ‘’insan dehasının emsalsiz bir başyapıtı ve Osmanlı yapılarının en üst rütbesi’’ olarak nitelemişti. UNESCO uzmanları ve Dünya Miras Komitesi, Haliç Metro Geçiş Köprüsü’nün yapılmasına itiraz etmiyor, hatta köprünün tarihi yarımadadaki trafiği azaltmak bakımından yararlı olabileceğini ifade ediyorlar. Ancak, uzmanlar, projeye göre 65 metre olan köprü direklerinin “dünyada en iyi korunan tarihi – kültürel manzara” olarak niteledikleri İstanbul’un Tarihi Yarımadası’nın manzarasını zedelemesi ihtimalinden endişe duyuyorlar.