Uzmanlar, sigara bağımlığında profesyonel desteğin çok önemli olduğunu, ancak farmakolojik tedavi ile başarı oranının arttığını belirterek, ”Tedavi almaksızın kendisi bırakan kişilerin sadece yüzde 5’inin bir yıl sonunda sigara içmediğini; profesyonel destekle başarı şansı yüzde 15 olurken, farmakolojik tedaviyle yüzde 25-30’a yükseldiğini” kaydetti.
Hacettepe Üniversitesi (HÜ) İç Hastalıkları ve Medikal Onkoloji, Kanser Epidemiyolojisi Bilim Uzmanı Prof. Dr. İsmail Çelik, yaptığı açıklamada, tütün ve tütün mamullerinin her türünün kansere yol açtığına dikkati çekerek, kanserden ölümlerin yüzde 60-80’inin sigarayla ilişkili olduğunun altını çizdi.
Tütün çiğnenmesinin, sigara içilmesinin, pipo ve puro kullanımın bırakılmasıyla kanser gelişme riskinin zamanla düzenli olarak azaldığını bildiren Çelik, ”Sigarayı bırakmak için hiç bir yaş geç değildir. Tütün ve tütün mamullerini kullanan kişinin hemen bırakma girişiminde bulunması ve bunun için tescilli sigara bırakma merkezlerinden yardım alması gerekmektedir” dedi.
Sigaranın hem fiziksel, hem psikolojik bağımlılık yaptığı için bırakılmasının zor olduğuna işaret eden İsmail Çelik, kendi başına sigarayı bırakmayı deneyenlerin büyük çoğunluğunun 1 yıl içinde tekrar sigara içmeye başladığını söyledi. Çelik, ”Tıbbi bir birimden yardım alınması halinde başarı şansı, kendi başına bırakmayı denemeye göre iki katına çıkmaktadır” diye konuştu.
HÜ’de İç Hastalıkları ve Medikal Onkoloji uzmanı olarak görev yapan Doç. Dr. Mustafa Erman da ”Sigarayı tedavi almaksızın kendisi bırakan kişilerin, sadece yüzde 5’i bir yıl sonunda sigara içmiyor oluyor” dedi.
Erman, kesin çözüm için profesyonel desteğin çok önemli olduğunu vurgulayarak, ”Profesyonel destekle başarı şansı yüzde 15 olurken, farmakolojik tedaviyle yüzde 25-30’a yükseliyor” açıklamasında bulundu.
HÜ’de sigara bırakma merkezi
Hastanenin Prevantif Onkoloji Anabilim Dalı’nda kurulan Sigara Bırakma Ünitesi’nin de sorumlusu olan Erman, buranın Türkiye’nin sayılı büyük merkezlerinden biri olduğunu belirtti.
Merkezin 2 yıl önce pilot olarak hizmet verdiğini, 1 yıldır da yoğun izlem programı ile çok sayıda kişiyi kabul ettiklerini ifade eden Mustafa Erman, resmi güvencesi olan herkesin ek bir ücret ödemeden bu hizmetten faydalanabileceğini, tedaviye başlamak için, ”312-305 43 30” numaralı telefondan randevu alınabileceğini bildirdi.
Erman, ünitelerinde 2 hekim ve 2 hemşirenin tam zamanlı olarak görev yaptığını anlatan Erman, haftada 2 gün ortalama 10’ar hasta kabul ettiklerini, bunun başvuru sayısının artması halinde 5 güne çekilebileceğini dile getirdi. Sigara yasağının kapsamının genişletilmesinin ardından, başvurularda belirgin artış gözlendiğini bildiren Erman, ‘‘Sigara yasaklarından önce 1 gün hasta kabul ederken, şimdi 2 güne çıkarttık” diye konuştu.
Sigarayı bırakmak isteyen kişinin önce kararlı olması, sonra tıbbi yardım için başvuruda bulunması gerektiğini anlatan Erman, şöyle devam etti:
”İlk olarak başvura bulunanlara, bir toplantı yaparak sigaranın zararlarını anlatıyoruz ve neden bırakmak istediklerini soruyoruz. Sonrasında teker teker kendileriyle görüşüyor ve bir kağıda neden bırakmak istediklerini ve bıraktıklarında kazançlarının neler olacağını düşündüklerini içeren bir yazı yazmalarını istiyoruz. Bunu her zaman yanlarında taşımalarını, sigara içmek istediklerinde bunu tekrar okumalarını rica ediyoruz. Ardından muayenelerini yapıyor ve sigara kullanım sayısına, sağlık durumlarına ve kişilik yapılarına göre tıbbi tedavi programı hazırlıyoruz.”
Erman, ilaç tedavisinin ortama 3 ay sürdüğünü, sonrasında ise kişinin kontrole geldiğini anlatarak, ‘‘Şu an bant ve sakızlar, antidepresan tedavisinde kullanılan ve sigarayı bırakmada etkili olduğu saptanan bir ilaç ile sadece bunun için üretilmiş ilaç uygulaması yapılıyor” dedi.
Etkinliği ispatlanmış ilaç tedavilerinin dışında, hipnoz, akupunktur, elektrik uyarısı ve bitkisel tedaviler gibi yöntemlerin tercih edilmemesini isteyen Erman, bu yöntemlerin etkinliğinin bilimsel olarak tespit edilmediğini, bu nedenle bu yöntemleri önermediklerini söyledi.
”İstemek yeterli”
Sigarayı Bırakma Merkezi’ne gelerek sigarayı bırakan gruptan 53 yaşındaki Faruk Telemcioğlu, yaklaşık 37 yıldır günde ortalama 1,5 paket sigara içtiğini söyledi.
Sigarayı bırakmaya bir yıl önce karar verdiğini ve hekim kontrolünde tıbbi tedavi seçeneklerinden faydalanmak için HÜ’ndeki Sigarayı Bırakma Merkezi’ne başvurduğunu anlatan Telemcioğlu, yaklaşık 11 aydır sigara kullanmadığını belirtti.
”O bizi bırakmadan, ben onu bırakmak, daha uzun ve sağlıklı yaşamak” için sigarayı bırakma kararını aldığını dile getiren Telemcioğlu, şunları kaydetti:
”Dışarda bu işin yapan firmalara değil, bilimsel hizmet verilen merkeze gelerek başvurdum. Maddi kazanç sağlamasından öte, kendimi sigarayı bıraktığım günden bugüne daha temiz hissediyorum, nikotin kokmuyorum, ağız-diş sağlığım daha iyi, daha güzel nefes alıyorum, iştahım değişti. Artan iştahıma bağlı kilo alımını engellemek için spora başladım, spor yaşam biçimim haline geldi. Sağlığıma ve çevreme bile bile zarar vermediğimi düşünmek, içimi rahatlatıyor. Bırakılabildiğini herkese söylüyorum ve geç kalmadan herkesi tedavi merkezlerine davet ediyorum. Sadece istemek yeterli…”